❌روش های اسکم در ارز دیجیتال – چگونه از سرقت Crypto در امان بمانیم؟⭕

بررسی وقوع اسکم در ارز دیجیتال – راه های شناسایی + جلوگیری از SCAM

با رشد سریع بازار ارزهای دیجیتال، فرصت‌ های بی‌شماری برای سرمایه‌ گذاری پدید آمده است. اما در کنار این فرصت‌ ها، خطراتی همچون اسکم (Scam) نیز گسترش یافته‌ اند. این موضوع علاوه بر انواع توکن ها، در صرافی های ارز دیجیتال نیز اتفاق می افتد!

اسکم در ارزهای دیجیتال، به هرگونه فعالیت یا پروژه‌ای اطلاق شده که با هدف فریب و سرقت سرمایه کاربران طراحی شده باشد.

این نوع کلاهبرداری‌ها، از پروژه‌های جعلی “ICO” (عرضه اولیه سکه) و «ربات‌های معاملاتی خودکار» گرفته، تا طرح‌های هرمی و فیشینگ گسترده در «کیف پول‌های دیجیتال» را شامل می‌شود.

بر اساس آمار منتشرشده توسط Chainalysis، در سال 2022 بیش از 3.8 میلیارد دلار از سرمایه کاربران در اثر کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال، از دست رفته است!

نمونه‌ های مشهور شامل طرح پانزی Bitconnect و توکن جعلی Squid Game بوده که میلیون‌ ها سرمایه‌ گذار را فریب دادند. این کلاهبرداری‌ها اغلب، با وعده سودهای غیرواقعی یا فناوری‌های انقلابی آغاز می‌شوند.

سرمایه‌گذاران برای اجتناب از این خطرات، باید به نکاتی همچون بررسی اعتبار پروژه‌ها، استفاده از کیف پول‌ های معتبر، و توجه به سیگنال‌ های هشداردهنده مانند وعده‌ های سود تضمینی توجه کنند.

 

مفهوم اسکم در ارز دیجیتال

اسکم در ارز دیجیتال، به هر نوع کلاهبرداری یا فریبکاری در فضای رمزارزها گفته می‌شود. هدف اصلی اسکم‌ها، سرقت دارایی‌های دیجیتال افراد، از طریق روش‌های مختلف فریب است. این کلاهبرداری‌ها معمولاً، با وعده‌های سودهای کلان و بدون ریسک همراه هستند.

کلاهبرداران، از نا آگاهی و طمع برخی سرمایه‌ گذاران سوء استفاده کرده تا آن‌ ها را به دام بیندازند. راه اندازی پروژه‌های جعلی، جعل هویت افراد مشهور یا از روش‌ های «مهندسی اجتماعی» برای فریب قربانیان استفاده کنند.

 

انواع اسکم در ارز دیجیتال

حالا که با مفهوم کلی اسکم آشنا شدیم، بیایید نگاهی به رایج‌ ترین انواع کلاهبرداری در دنیای ارزهای دیجیتال بیندازیم.

 

مورد 1#: پانزی اسکم

طرح پانزی، یکی از قدیمی‌ ترین و رایج‌ ترین روش‌ های کلاهبرداری بوده که متأسفانه در دنیای ارزهای دیجیتال هم، رواج پیدا کرده است. در این روش، کلاهبرداران با وعده سودهای بالا و تضمین شده، سرمایه‌ گذاران را جذب می‌کنند.

این افراد سود سرمایه‌ گذاران قدیمی را، از پول سرمایه‌ گذاران جدید تامین و پرداخت می‌کنند. این چرخه تا زمانی که سرمایه‌ گذاران جدید وارد سیستم شوند، ادامه پیدا می‌کند.

اما در نهایت، وقتی ورودی پول جدید کم شود، سیستم فرو پاشیده و اکثر سرمایه‌گذاران پول خود را از دست می‌دهند! مثال معروف پانزی اسکم در دنیای کریپتو، پروژه “Bitconnect” بود. این اسکم ارز دیجیتال، در سال 2018 با وعده سود 1% روزانه، میلیون‌ها دلار از سرمایه‌گذاران را به سرقت برد.

 

مورد 2#: فیشینگ

فیشینگ، یکی از رایج‌ ترین روش‌ های کلاهبرداری در فضای آنلاین بوده که، در دنیای ارزهای دیجیتال هم بسیار شایع است. در این روش، کلاهبرداران با ارسال ایمیل‌ ها یا پیام‌ های جعلی، سعی می‌کنند اطلاعات حساس کاربران [مانند کلیدهای خصوصی یا رمزهای عبور] را به دست آورند.

آن‌ ها معمولاً، از نام و لوگوی صرافی‌ها [یا کیف پول‌ های معتبر] سوءاستفاده می‌کنند، تا اعتماد قربانیان را جلب کنند. سپس با لینک‌های جعلی، کاربران را به سایت‌ های تقلبی هدایت کرده تا اطلاعات آن‌ ها را، سرقت کنند.

برای مثال، در سال 2020 یک حمله فیشینگ گسترده علیه کاربران صرافی “Binance” انجام شد که در آن، کلاهبرداران با ارسال ایمیل‌ های جعلی، سعی در سرقت اطلاعات حساب کاربران داشتند.

 

مورد 3#: جعل هویت

در این روش کلاهبرداری، مجرمان خود را به جای افراد مشهور یا شرکت‌های معتبر جا زده تا اعتماد قربانیان را جلب کنند. آن‌ ها معمولاً در شبکه‌ های اجتماعی اکانت‌ های جعلی ساخته و با وعده‌ هایی (مانند ایردراپ یا سرمایه‌گذاری‌ های پرسود)، مردم را فریب می‌دهند.

یکی از نمونه‌های معروف این نوع کلاهبرداری، موج گسترده جعل هویت ایلان ماسک در توییتر بود. کلاهبرداران با ساخت اکانت‌ های جعلی [به نام ایلان ماسک]، وعده می‌ دادند که در ازای ارسال مقداری بیت‌کوین، دو برابر آن را برمی‌گردانند.

 

نشانه‌ های هشدار دهنده اسکم ارز دیجیتال

برخی از مهم‌ ترین نشانه‌ های هشدار دهنده اسکم رمز ارز را، در ادامه معرفی خواهیم کرد.

 

سیگنال‌ های خطر

• وعده سودهای تضمین شده و غیرمعقول؛
• فشار برای سرمایه‌گذاری سریع؛
• تیم ناشناس یا با سابقه مشکوک؛
• نبود وایت‌پیپر یا روودمپ شفاف؛
• تمرکز بیش از حد روی بازاریابی، به جای توسعه محصول.

 

مقایسه پروژه‌ های سالم و مشکوک

پروژه‌های سالم	پروژه‌های مشکوک
تیم شناخته شده و قابل پیگیری	تیم ناشناس یا با هویت‌ های جعلی دارند
وایت‌ پیپر و روودمپ شفاف	فاقد مستندات فنی دقیق هستند
کد منبع باز و قابل بررسی	کد بسته و غیرقابل بررسی دارند
ارتباط مستمر با جامعه	ارتباط یک طرفه و محدود با جامعه دارند
پیشرفت تدریجی و واقع‌ بینانه	وعده‌ های غیرواقعی و سودهای نجومی می‌دهند

 

روش‌ های محافظت در برابر اسکم ارز دیجیتال

نحوه محافظت از معامله، در برابر اسکم ارز دیجیتال را در ادامه معرفی خواهیم کرد.

 

گزینه 1#: امنیت فردی

• هرگز، کلیدهای خصوصی [یا عبارات بازیابیچ] خود را با کسی به اشتراک نگذارید؛
• از کیف پول‌های «سخت‌افزاری»، برای نگهداری مقادیر زیاد ارز دیجیتال استفاده کنید؛
• همیشه آدرس‌های وب‌ سایت‌ ها را دقیق بررسی کنید، تا از اصالت آن‌ ها مطمئن شوید؛
• از “رمزهای عبور قوی” و “احراز هویت دو مرحله‌ای” استفاده کنید؛
• به ایمیل‌ ها و پیام‌ های ناشناس، مشکوک باشید و روی لینک‌های آن‌ها کلیک نکنید.

 

گزینه 2#: ابزارهای امنیتی

• از آنتی‌ ویروس‌ های معتبر استفاده کنید؛
• برای مدیریت رمزهای عبور از نرم‌افزارهای مخصوص این کار استفاده کنید؛
• از VPN برای افزایش امنیت ارتباطات آنلاین خود، بهره ببرید؛
• از افزونه‌ های مرورگر مانند MetaMask برای تشخیص سایت‌ های فیشینگ استفاده کنید.

 

گزینه 3#: اقدامات قانونی

• اگر قربانی یک اسکم شدید هستید، نگران نباشید. راه‌ هایی برای پیگیری قانونی وجود دارد.

 

گزینه 4#: مراجع شکایت

• پلیس فتا: اولین مرجع، برای شکایت از جرائم سایبری در ایران؛
• دادسرای جرائم رایانه‌ای: برای پیگیری حقوقی پرونده‌ های کلاهبرداری اینترنتی؛
• مراجع بین‌المللی مانند FBI یا Interpol: در صورتی که کلاهبرداری در سطح «بین‌المللی» رخ داده باشد.

 

گزینه 5#: جریمه‌ و مجازات

طبق قوانین ایران، مجازات کلاهبرداری رایانه‌ ای می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• حبس از 1 تا 5 سال؛
• جزای نقدی از 20 تا 100 میلیون ریال؛
• محرومیت از خدمات الکترونیکی عمومی، از 1 تا 3 سال.

سوالات متداول

🔸آیا همه پروژه‌های ارز دیجیتال اسکم هستند؟

🔹 خیر، پروژه‌های معتبر و ارزشمند زیادی در دنیای کریپتو وجود دارند. اما بایدبا دقت تحقیق کنید و علائم هشداردهنده را بشناسید.

🔸چگونه می‌توانم یک پروژه معتبر را از یک اسکم تشخیص دهم؟

🔹بررسی تیم پشت پروژه، مطالعه وایت‌پیپر، بررسی کد منبع (اگر در دسترس است) و تحقیق درباره نظرات جامعه کریپتو می‌تواند کمک کننده باشد.

🔸اگر قربانی یک اسکم شدم، چه کاری باید انجام دهم؟

🔹فوراً با پلتفرم یا صرافی مربوطه تماس بگیرید، به پلیس فتا گزارش دهید و اگر امکان دارد، حساب‌های خود را مسدود کنید.