شاخص ترس و طمع کریپتو چگونه بازار را پیش‌بینی می‌کند؟
شاخص ترس و طمع کریپتو چگونه بازار را پیش‌بینی می‌کند؟شاخص ترس و طمع کریپتو (Crypto Fear & Greed Index) صرفاً یک نمودار روزانه نبوده، بلکه یک شاخص رفتارشناسی [تمام‌عیار] برای معامله‌گران است.
آموزش ارز دیجیتال به عنوان کلید ورود به این بازار پیچیده [پررونق]، اهمیت ویژه‌ای داشته و مسیر موفقیت را برای سرمایه‌گذاران تازه‌کار/حرفه‌ای هموار می‌کند.
در حال حاضر، بازار ارزهای دیجیتال با دارا بودن بیش از 3.5 هزار ارز مختلف، بیش از 29 تریلیون دلار($) ارزش دارد (بر اساس آمارهای CoinMarketCap، تا جولای 2025)!
این بازار در چند سال اخیر شاهد نوسانات زیادی بوده، به طوری که در اوت 2021 ارزش بازار به بیش از 28 تریلیون دلار($) رسید. در این وضعیت، شاخص ترس و طمع نقش مهمی در سنجش میزان ترس یا طمع سرمایه‌گذاران داشته است.
به طور معمول، این شاخص در مقیاس 0 تا 100 نمره‌گذاری می‌شود. نمره نزدیک به 0 نشان‌گر وضعیت ترس شدید در بازار، و نمره نزدیک به 100 نشان‌گر طمع زیاد است.
بر اساس داده‌های جهانی، سه وضعیت اصلی زیر در این شاخص وجود دارد.
- ترس (0-29)؛
- توازن خنثی (30-59)؛
- طمع (60-100).
مثلا در ژوئن 2025، شاخص در سطح 26 قرار داشته که نشان‌دهنده ترس شدید سرمایه‌گذاران و احتمال فروش‌های پشیمان‌کننده در بازار بود.
ساختار شاخص ترس و طمع در بازار کریپتو
شاخص ترس و طمع کریپتو بر اساس وزنی از 6 مولفه محاسبه می‌شود. هر مولفه سهم مشخصی در عدد نهایی داشته که در جدول زیر به طور خلاصه به آن پرداخته ایم.
| مولفه | سهم وزنی | شرح تخصصی |
| نوسانات قیمت (Volatility) | %25 | سنجش نسبت نوسانات فعلی به میانگین 30 و 90 روز گذشته؛
نوسانات شدید = ترس بالا |
| حجم معاملات + مومنتوم (Volume & Momentum) | %25 | رشد حجم صعودی = طمع – افت حجم نزولی = ترس |
| جست‌وجوی گوگل (Google Trends) | %10 | جست‌وجوی عباراتی مثل “Bitcoin crash” یا “sell crypto” = سیگنال ترس |
| احساسات شبکه‌های اجتماعی | %15 | تحلیل داده‌کاوی توییتر، ردیت، یوتیوب بر اساس polarity مثبت/منفی |
| نظرسنجی‌های دوره‌ای (Surveys) | %15 | داده ذهنی با نوسان بالا، گاهی کنار گذاشته می‌شود |
| دامیننس بیت‌کوین (BTC Dominance) | %10 | رشد دامیننس = فرار از آلت‌کوین‌ها = ترس |
داده‌های نهایی شاخص ترس و طمع کریپتو
داده‌های نهایی به صورت “normalized” در بازه 0 تا 100 نمایش داده می‌شوند و به 5 دسته زیر تفکیک روانی تقسیم می‌شوند.
| عدد شاخص | تفسیر روانی |
| 0 تا 19 | ترس شدید (Extreme Fear) – فروش هیجانی، کف‌های احتمالی |
| 20 تا 39 | ترس (Fear) – احتیاط، نبود نقدینگی |
| 40 تا 59 | خنثی (Neutral) – فقدان جهت‌گیری جمعی |
| 60 تا 79 | طمع (Greed) – رشد بیش از انتظار قیمت |
| 80 تا 100 | طمع شدید (Extreme Greed) – فوموی جمعی، احتمال اصلاح سنگین |
شاخص ترس و طمع چیست و چه کاربردی دارد؟
شاخص ترس و طمع چیست و چه کاربردی دارد؟شاخص ترس و طمع، یک ابزار اندازه‌گیری «روان‌شناسی جمعی» بوده که در بازارهایی با نقدشوندگی سریع [مانند کریپتو]، اطلاعات به مراتب بیشتری از تحلیل تکنیکال کلاسیک در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد.
کاربردهای کلیدی این شاخص شامل موارد زیر می‌شوند.
- شناسایی کف‌های بالقوه: وقتی بازار در منطقه 0 تا 20 قرار گرفته، فروش‌ها اغلب از جنس هیجانی‌اند؛
- هشدار اصلاح: منطقه بالای 80، معمولاً با رشدهای سریع، حجم‌های انفجاری و هیجان رسانه‌ای همراه است. این منطقه اغلب با یک اصلاح شدید به پایان می‌رسد؛
- تأیید یا تردید بر تحلیل تکنیکال: اگر چارت سیگنال صعود دهد ولی شاخص در محدوده طمع شدید بوده، باید در اعتبار تحلیل تردید کرد.
شاخص ترس و طمع چطور در تصمیم‌گیری معاملاتی استفاده می‌شود؟
شاخص ترس و طمع چطور در تصمیم‌گیری معاملاتی استفاده می‌شود؟برخلاف اندیکاتورهای “Lagging” مثل “RSI” یا “MACD”، شاخص ترس و طمع در برخی مواقع “leading indicator” محسوب می‌شود. چرا که هیجان عمومی معمولاً قبل از نوسان قیمت آشکار می‌شود. استراتژی پیشنهادی خانه فارکس من به شرح زیر است.
مورد 1#: شاخص زیر 20
- تحلیل تکنیکال حمایت‌های قوی؛
- بررسی واگرایی مثبت؛
- خرید پله‌ای در تایم فریم 4H یا “Daily”.
مورد 2#: شاخص بالای 80
- سیو سود یا خروج جزئی؛
- رصد الگوهای کندلی بازگشتی؛
- عدم ورود با حجم بالا.
شاخص ترس و طمع ابزاری مکمل بوده، یک تصمیم‌ساز مستقل نیست.
سوالات متداول
🔶شاخص ترس و طمع چه زمانی به‌روز می‌شود؟
🔹اکثر منابع رسمی آن را یک‌بار در روز آپدیت می‌کنند. برخی نسخه‌های غیررسمی حتی هر 4 یا 8 ساعت نیز به‌روزرسانی دارند.
🔶آیا شاخص ترس و طمع کریپتو فقط برای بیت‌کوین است؟
🔹خیر، اگرچه بیشتر داده‌ها حول بیت‌کوین است. اما به‌طور غیرمستقیم نماینده کل بازار ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود.
🔶تفاوت شاخص ترس و طمع بازار کریپتو با بازار سهام چیست؟
🔹در کریپتو داده‌های رفتاری (social signals) اهمیت بیشتری داشته و شاخص به نوسانات سریع‌تری پاسخ می‌دهد.
