🔎بررسی حکم شرعی معاملات cfd – آیا معاملات cfd حرام است؟!🇮🇷

 حکم شرعی معاملات cfd چیست؟! – آیا در معاملات cfd قمار وجود دارد؟

معاملات CFD (Contract for Difference)، به عنوان یکی از ابزارهای مالی نوظهور در بازارهای سرمایه شناخته می‌شوند. این نوع معاملات به سرمایه‌گذاران این امکان را داده، تا بدون خرید واقعی دارایی از تغییرات قیمت آن بهره‌برداری کنند.

به طور خاص، بازار CFD به سرعت در حال رشد بوده و طبق آمارهای اخیر، حجم معاملات مابه التفاوت در سطح جهانی به بیش از 500 میلیارد دلار ($) در سال 2022 رسیده است. این حجم نشان‌دهنده افزایش علاقه [مشارکت] سرمایه‌گذاران به این ابزار مالی است!

با این حال، حکم شرعی معاملات CFD [مانند حکم فارکس در اسلام] موضوعی بوده که در دینیابی و فقه اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. در اسلام، هر نوع معاملاتی که با اصول شریعت در تضاد باشد، منع شده است.

به اعتقاد بسیاری از فقها، معاملات مابه التفاوت به دلیل وجود عدم قطعیت و ریسک‌های بالای آن، باعث ورود به حوزه قمار و غبن (ضرر غیرمنصفانه) می شوند. طبق پژوهش‌هایی که در این حوزه انجام شده، بیش از 60% از معامله‌گران CFD در بازارها، با ضرر مواجه می‌شوند.

به عبارتی دیگر، عدم شفافیت در قیمت‌ها و ویژگی‌های قمارگونه این نوع معاملات، باعث ایجاد نگرانی‌هایی در میان علمای دین و فعالان بازار مالی شده است. بنابراین، بررسی دقیق‌تر نگرش‌های فقهی نسبت به معاملات مابه التفاوت به سرمایه‌گذاران کمک می کند.

در این مقاله، به معرفی کامل حکم شرعی cfd خواهیم پرداخت.

 

 آیا در معاملات cfd قمار وجود دارد؟

انجام معاملات cfd طبق آنچه در بازارهای مالی بین المللی صورت می پذیرد؛ مشکل شرعی دارد. بسیاری از مراجع آن را مشابه قمار تلقی کرده و درآمد حاصل از آن را نیز شبهه دار می پندارند!

در فرایند قراردادهای مابه التفاوت، خبری از انجام معامله در زمان خاصی نبوده و دو طرف، تنها در حال پیش بینی و شرط بندی بر روی نوسان قیمت در آینده هستند.

با توجه به عدم معامله هیچ کالا و تعهد برای عرضه کالا و شرط بندی، از عبارت «شبه قمار» برای این معاملات در نظر مراجع استفاده شده است. همچنین استفاده از اهرم معاملاتی باعث شده تا درآمد حاصل از این معاملات بسیار نامتعارف باشد.

 

 دیدگاه مراجع تقلید نسبت به معاملات cfd

حکم شرعی معاملات cfd در پرسش و پاسخ های صورت گرفته شده توسط مشتریان بازارهای مالی، قابل استخراج است. برای این منظور سراغ سایت رسمی مراجع تقلید مختلف رفته و پاسخ های آن ها را درباره شرایط این معاملات، در ادامه مرور می کنیم.

 

مورد 1#: آیت الله سیستانی

حکم شرعی قراردادهای مابه التفاوت [طبق آنچه در سایت رسمی احکام آیت الله سیستانی درج شده]، به شرح زیر است.

معاملات آتی (CFD) عقد محسوب نشده و تنها نوعی وعده است. بنابراین، در این قسم معامله شرعی محقق نشده و فقط نوعی وعده متقابل به حساب می آید.

انعقاد قرارداد آتی بر اوراق قرضه، ربوی جایز نیست. همچنین اگر قرارداد آتی بر نوسانات و تفاضل قیمت ها بسته شود؛ عرفا نوعی قمار و شانس محسوب شده و جایز نیست!

 

مورد 2#: آیت الله هادوی تهرانی

حکم شرعی معاملات cfd طبق آنچه در سایت رسمی احکام آیت الله هادوی تهرانی درج شده، به شرح زیر است.

این معاملات به شکل مرسوم در بازارهای جهانی باطل است. ولی می توان مشابه های آن را در بازار بورس اسلامی ایجاد کرد.

 

مورد 3#: آیت الله علی خامنه ای

حکم شرعی قراردادهای مابه التفاوت [طبق آنچه در سایت رسمی احکام آیت الله علی خامنه ای درج شده]، به شرح زیر است.

اگر معاملات فیوچرز به صورت تعهد بر انجام معامله در زمان معین باشد؛ اشکال ندارد. ولی اگر معامله ای صورت نمی پذیرد؛ و کسب درآمد صرفا بر اساس پیش بینی نوسانات قیمت باشد (معاملات آتی دائمی یا cfd) بنابر احتیاط واجب موجب، ملکیت درآمد حاصل نمی شود!

 

چه راه حلی برای ترید cfd توسط مسلمانان وجود دارد؟

با توجه به متن قرآن، آن چیزی که در آن ربا و بهره قرار گرفته باشد؛ حرام است. مراجع تقلید، از این بخش از قرآن برای جایز نپنداشتن معاملات cfd استفاده می نمایند.

در این بین راه حلی هم وجود داشته، که با استفاده از آن می توان دست روی معاملاتی بدون بهره در بازارهای مالی مانند فارکس گذاشت.

در انواع حساب اسلامی ارائه شده توسط بروکرهای فارکس، خبری از بهره نبوده و همین موضوع باعث شده تا بتوان از این نوع حساب ها برای ترید cfd بدون مشکل شرعی استفاده کرد. برای این منظور باید سراغ بروکرهای بروید که در لیست حساب های معاملاتی خود، حساب اسلامی را نیز ارئه می نمایند!

 

 جمع بندی و نظر نویسنده درباره حکم شرعی معاملات cfd

نظر مراجع تقلید درباره ماهیت معاملات cfd را با هم مرور کرده و حکم شرعی این معاملات را از زبان هر یک از مراجع بررسی کردیم. بطور کلی، این معاملات توسط بسیاری از مراجع شبه قمار تشخیص داده شده است.

معامله گرانی که به دنبال ترید cfd بدون مشکل شرعی هستند؛ بایستی سراغ معاملات در حساب اسلامی فارکس بروند. البته چالش های بسیار زیادی که ترید در بازارهای مالی دارد؛ به نوعی می تواند وجه تمایز این معاملات با قمار هم باشد!

سوالات متداول

🔸حکم شرعی معاملات cfd چیست؟

🔹طبق نظر بسیاری از مراجع تقلید، حکم شرعی معاملات cfd جایز نیست و درآمد حاصل از انجام این معاملات شبهه دار خواهد بود.

🔸چه راهی برای ترید cfd توسط مسلمانان وجود دارد؟

🔹استفاده از انواع حساب های اسلامی بدون بهره، که توسط برخی از بروکرهای فارکس ارائه می شود.