اندیکاتور نرخ تغییر (Rate of Change یا ROC) یکی از ابزارهای مهم تحلیل تکنیکال بوده که، قدرت تغییرات قیمت در طول یک بازه زمانی معین را اندازهگیری میکند.
این اندیکاتور فارکس تفاوت درصدی قیمت فعلی، نسبت به قیمت در دورهای قبلی را نمایش میدهد. “ROC” معمولاً برای «شناسایی روندها، نقاط ورود و خروج، و بررسی شدت حرکت بازار» استفاده میشود.
به عنوان مثال، اگر قیمت یک جفت ارز فارکس مانند EUR/USD در حال حاضر 1.1200 باشد و 10 دوره قبل 1.1100 بوده باشد، مقدار ROC برابر با %0.9 خواهد بود. مقدار مثبت ROC، نشاندهنده «روند صعودی» و مقدار منفی آن نشاندهنده «روند نزولی» است.
طبق دادههای اخیر، ROC در بازار بیتکوین طی ماه گذشته [بین +20% تا -15%] نوسان داشته است، که این نوسانات شدید، نشاندهنده تغییرات سریع در احساسات سرمایهگذاران است. این نوسانات اغلب، به «دادههای اقتصادی کلیدی» یا «تغییرات سیاستهای پولی« مانند نرخ بهره بستگی دارد.
اندیکاتور ROC (Rate of Change) یک نوسانساز مومنتوم بوده که، درصد تغییر قیمت را بین قیمت کنونی و قیمت n دوره قبل اندازه گیری میکند. “ROC” به عنوان یکی از ابزارهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال، شناخته شده و اطلاعات ارزشمندی، درباره روند بازار و قدرت آن در اختیار معاملهگران قرار می دهد.
ROC بین محدوده مثبت و منفی حول محور صفر نوسان میکند. حرکت بالای صفر، معمولاً با روند صعودی همراه است و حرکت زیر صفر با روند نزولی. این ویژگی به معاملهگران کمک میکند، تا بتوانند جهت کلی بازار را به سرعت تشخیص دهند.
یکی از مزایای اصلی اندیکاتور ROC، سادگی استفاده و تفسیر آن است. حتی معاملهگران تازهکار نیز میتوانند با کمی تمرین، از این ابزار برای بهبود تصمیمگیریهای معاملاتی خود استفاده کنند.
در این فرمول، “n” تعداد دورههای زمانی است که معاملهگر برای محاسبه ROC انتخاب میکند. این عدد میتواند بر اساس استراتژی معاملاتی و بازه زمانی مورد نظر، تغییر کند. برای مثال، اگر قیمت فعلی یک سهم 100$ و قیمت آن 10 روز قبل 90$ باشد، ROC 10 روزه به این صورت محاسبه میشود:
این عدد نشان میدهد که قیمت سهم در طی 10 روز گذشته 11.11% افزایش داشته است.
در جدول زیر، برخی از مهمترین کاربردهای «اسیلاتور ROC» را بررسی کرده ایم.
تشخیص واگراییها | واگرایی زمانی رخ میدهد که حرکت قیمت و اندیکاتور در جهتهای مخالف باشند. این میتواند نشانهای از تغییر احتمالی روند باشد. |
شناسایی مناطق اشباع خرید/فروش | مقادیر بسیار بالا یا پایین ROC میتواند نشاندهنده شرایط اشباع خرید یا فروش باشد. |
تعیین روند و قدرت روند | ROC مثبت نشاندهنده روند صعودی و ROC منفی نشاندهنده روند نزولی است. همچنین، مقدار عددی ROC میتواند نشاندهنده قدرت روند باشد. |
سیگنالهای خرید و فروش | عبور منحنی ROC از خط صفر میتواند به عنوان سیگنال خرید (در صورت عبور از پایین به بالا) یا فروش (در صورت عبور از بالا به پایین) تلقی شود. |
یکی از استراتژیهای معاملاتی موثر با استفاده از اندیکاتور ROC، ترکیب آن با الگوهای هارمونیک Zup است.
این استراتژی، با ترکیب تحلیل روند (ROC) و شناسایی الگوهای قیمتی (هارمونیک Zup)، دقت تصمیمگیریهای معاملاتی را افزایش میدهد و به بهبود مدیریت ریسک کمک میکند.
تشخیص واگرایی | فرض کنید قیمت سهام شرکت X در حال افزایش است، اما ROC در حال کاهش. این واگرایی میتواند نشانهای از ضعیف شدن روند صعودی و احتمال تغییر جهت قیمت باشد. |
شناسایی اشباع خرید/فروش | اگر ROC به مقادیر بسیار بالا (مثلاً بالای 20) برسد، نشاندهنده شرایط اشباع خرید است. برعکس، مقادیر بسیار پایین (مثلاً زیر -20) نشاندهنده شرایط اشباع فروش است. |
سیگنال خرید/فروش | اگر ROC از منفی به مثبت تغییر کند (از زیر خط صفر به بالای آن حرکت کند)، میتواند سیگنال خرید تلقی شود. برعکس، حرکت از مثبت به منفی میتواند سیگنال فروش باشد. |
🔹بله، ROC را میتوان در انواع بازارهای مالی از جمله سهام، ارزهای دیجیتال و فارکس استفاده کرد.
🔹دوره زمانی بهینه بستگی به سبک معاملاتی شما دارد. معمولاً دورههای 9، 14 و 25 رایج هستند.
🔹توصیه میشود ROC را با سایر ابزارهای تحلیلی ترکیب کنید تا سیگنالهای دقیقتری دریافت کنید.